Tháng 3/2025, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đưa vào sử dụng máy chụp cộng hưởng từ MRI 1.5 Tesla thứ 2, phục vụ công tác khám, chữa bệnh. Máy được đặt tại Trung tâm Ung bướu của Bệnh viện

Trong lĩnh vực y tế, ứng dụng năng lượng nguyên tử được tập trung vào các chuyên ngành điện quang, y học hạt nhân, ung bướu - xạ trị và tim mạch can thiệp. Toàn tỉnh hiện có 76 cơ sở đang sử dụng 194 thiết bị X-quang, 1 máy xạ trị gia tốc và 1 máy xạ hình (SPECT). Các thiết bị hiện đại như chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner), chụp mạch số hóa xóa nền (DSA), X-quang số hóa, xạ trị bằng máy gia tốc tuyến tính, xạ hình chức năng (SPECT) được triển khai rộng rãi tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, Bệnh viện A, Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên… Các kỹ thuật này đã trở thành thường quy, góp phần nâng cao chất lượng chẩn đoán, phát hiện sớm bệnh lý và cá thể hóa điều trị, bảo đảm an toàn bức xạ trong khám, chữa bệnh.

Kỹ thuật viên của Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên sử dụng máy CT Scaner 64 dãy để kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân

Về tài nguyên và môi trường, năng lượng nguyên tử được ứng dụng thông qua các kỹ thuật đồng vị phóng xạ và đồng vị bền, phục vụ hiệu quả công tác quan trắc, giám sát, đánh giá, dự báo và quy hoạch tài nguyên - môi trường; đồng thời góp phần bảo đảm an toàn bức xạ và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Các ứng dụng tiêu biểu đang được triển khai tại tỉnh bao gồm: Quan trắc và giám sát phông phóng xạ môi trường trên toàn địa bàn tỉnh; đánh giá mức độ xói mòn đất, suy thoái đất tại các vùng đồi núi bằng kỹ thuật đồng vị; phát hiện, kiểm soát vật liệu phóng xạ trong phế liệu, khoáng sản và chất thải công nghiệp. Đặc biệt, tỉnh đã giao Viện Nghiên cứu tiên tiến Phenikaa chủ trì thực hiện Dự án khoa học và công nghệ cấp tỉnh “Ứng dụng kỹ thuật đồng vị trong quản lý tài nguyên đất dốc, xói mòn tại tỉnh Thái Nguyên” trong 18 tháng (từ tháng 3/2025 đến tháng 9/2026).

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thái Nguyên tổ chức Hội thảo khoa học “Xây dựng bản đồ số phóng xạ môi trường tỉnh Thái Nguyên”

Trong nông nghiệp, năng lượng nguyên tử được ứng dụng mạnh mẽ vào nghiên cứu giống, phân bón và bảo quản nông sản. Đáng chú ý, Dự án khoa học và công nghệ cấp tỉnh “Nghiên cứu ứng dụng các chế phẩm phân bón vi lượng có bổ sung Chitosan và Xanthan chiếu xạ làm tăng năng suất và chất lượng cây chè Thái Nguyên” được UBND tỉnh đã giao Viện Công nghệ xạ hiếm - Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam chủ trì thực hiện đang được triển khai trong giai đoạn 2023 - 2025. Dự án đã mang lại nhiều kết quả khả quan, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm chủ lực, thúc đẩy sản xuất xanh và bền vững.

Trong công nghiệp và xây dựng, toàn tỉnh có 19 doanh nghiệp sử dụng 77 nguồn phóng xạ và 36 doanh nghiệp sử dụng 183 thiết bị phát tia X. Các kỹ thuật hạt nhân được áp dụng rộng rãi để kiểm tra không phá hủy kết cấu, soi chiếu an ninh hàng hóa, phân tích vật liệu và chiếu xạ tăng độ bền sản phẩm. Đề tài “Nâng cao năng lực quản lý chất thải phóng xạ có nguồn gốc tự nhiên (NORM)” giai đoạn 2024 - 2026 đang được triển khai nhằm đảm bảo an toàn trong ngành khai thác, chế biến khoáng sản.

Cán bộ Sở Khoa học và Công nghệ kiểm tra quy trình đảm bảo an toàn nguồn phóng xạ tại Trung tâm Y tế huyện Võ Nhai

Bên cạnh những lĩnh vực này, Sở Khoa học và Công nghệ cũng đã chủ động triển khai Chương trình ứng dụng năng lượng nguyên tử phục vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025 theo Nghị quyết 149/NQ-HĐND và Quyết định 3459/QĐ-UBND. Sở đã thực hiện nghiêm công tác cấp phép, kiểm tra an toàn bức xạ; xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố hạt nhân; tổ chức nhiều lớp tập huấn, diễn tập và tuyên truyền về an toàn bức xạ.

Với những kết quả đã đạt được, năng lượng nguyên tử đang khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng sống và năng lực cạnh tranh cho Thái Nguyên. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, mở rộng ứng dụng, phổ biến kiến thức nhằm tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội hiện đại, bền vững và hội nhập sâu rộng.