Sông Cầu là một trong 2 con sông lớn của tỉnh Thái Nguyên, dài 288km (trong đó đoạn chảy qua địa phận tỉnh Thái Nguyên dài 110km). Trên dòng chính sông Cầu có hồ Nậm Cắt (Bắc Kạn), hồ có dung tích nhỏ hầu như không có khả năng cắt lũ trên sông Cầu. Trên sông Cầu có các tuyến đê Hà Châu, đê Chã, đê kè Chỉnh trang thành phố Thái Nguyên, đê Gang Thép. Ngoài ra còn có các công trình phòng chống lũ khác như: kè lát mái, cống qua đê,....

Do ảnh hưởng của bão số 3 và hoàn lưu sau bão, từ ngày 06/9 đến ngày 11/9 đã gây ra một đợt mưa lớn trên toàn bộ Bắc Bộ và Thanh Hóa. Mưa to từ thượng lưu sông Cầu tại tỉnh Bắc Kạn kết hợp mưa trong khu vực tỉnh Thái Nguyên làm mực nước sông Cầu dâng cao gây ngập lụt tại nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh làm thiệt hại về tài sản của Nhà nước và Nhân dân. Mực nước lũ lịch sử xuất hiện ngày 10/9/2024 tại thượng lưu cầu Gia Bảy lên đến 28,81m (trên BĐIII là 181cm) cao hơn mực nước lũ thiết kế là 21 cm. Sự việc này sẽ làm thay đổi số liệu thủy văn, thủy lực trên hệ thống sông Cầu, vì vậy cần rà soát, tính toán lại phương án phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, rà soát, xây dựng bản đồ ngập lụt sông Cầu  là một trong những nhiệm vụ quan trọng để làm cơ sở điều chỉnh quy hoạch tỉnh Thái Nguyên.

Ảnh minh hoạ

Thực hiện Công điện số 11/CĐ-TL-VHTT của Cục Thuỷ lợi và chỉ đạo của UBND tỉnh Thái Nguyên, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức rà soát, xây dựng bản đồ ngập lụt trên sông Cầu với các nội dung chính như: Thu thập dữ liệu về vết lũ sử dụng để kiểm chứng mô hình tính toán về thủy văn, thủy lực; sử dụng trong quy định về cao độ nền các khu đô thị, khu công nghiệp và các công trình hạ tầng khác; làm cơ sở để xây dựng phương án ứng phó với các cấp độ rủi ro thiên tai do ngập lụt; điều tra, thu thập dữ liệu về vết lũ của trận lũ lịch sử, vết nước ngập lụt tại các khu vực bị ngập lụt do cơn bão số 3 (tháng 9/2024) gây ra lũ trên sông Cầu địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Việc thu thập dữ liệu tập trung tại 144 điểm thuộc 60 xã, phường, thị trấn bị ngập lụt thuộc địa bàn các huyện, thành phố: Thái Nguyên, Sông Công, Phổ Yên, Phú Lương, Phú Bình, Đồng Hỷ.

Qua việc điều tra, thu thập dữ liệu về vết lũ của trận lũ lịch sử, sẽ xây dựng bản đồ hiện trạng ngập lụt trên sông Cầu, đánh giá nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp phòng, chống lũ, ngập lụt, thực hiện rà soát xây dựng bản đồ ngập lụt trên sông Cầu làm cơ sở để xây dựng phương án ứng phó với thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai do ngập lụt và tính toán lại Phương án phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Dự kiến đến cuối năm 2024 sẽ hoàn thiện bản đồ ngập lụt trên sông Cầu, tỷ lệ 1/50.000 và được định dạng trên phần mềm ArcGIS và bản giấy.